- Details
- Written by Karolina Skorb
Wiosna to czas, gdy światła w ciągu doby mamy coraz więcej. Dzień staje się zauważalnie dłuższy i na te zmiany reagują zarówno rośliny, jak i zwierzęta. Aktywności organizmów żywych na zmiany okresów światła i ciemności zarówno w ciągu doby, jak i w ciągu roku nazywamy fotoperiodyzmem. Czy zatem zanieczyszczenie światłem może w istotny sposób zaburzać percepcję dnia i nocy u zwierząt?
Jedną z pierwszych oznak wydłużającego się na wiosnę dnia jest poranny śpiew ptaków. W Polsce zwykle zaczyna się on w połowie marca. W miastach oraz w miejscach o silnym zanieczyszczeniu światłem ptaki znacząco przyspieszają swoją aktywność wokalną. Na sztuczne światło w nocy szczególnie wrażliwe są gatunki o naturalnej najwcześniejszej aktywności dobowej, tj. kos Turdus merula oraz rudzik Erithacus rubecula. Gatunki te charakteryzują duże gałki oczne, dzięki czemu potrzebują mniej światła do żerowania i bycia aktywnym. W warunkach zanieczyszczenia światłem ptaki te potrafią przyspieszyć wokalizację nawet o miesiąc, ponadto także w ciągu doby szybciej przystępują do porannego chóru niż nich pozamiejscy pobratymcy. W polskich miastach powoli normą staje się nocna aktywność wokalna ptaków już w pierwszej połowie lutego. W ośrodkach miejskich światło nie jest jedynym czynnikiem przyspieszającym aktywność – dochodzą tutaj także inne czynniki antropogeniczne, takie jak hałas czy wyższa temperatura. Natomiast badania nad wpływem zanieczyszczenia światłem na ptaki w środowiskach pozamiejskich także wykazały istotny wpływ na cykle aktywności wokalnej u ptaków.
- Details
- Written by Piotr Nawalkowski
- Details
- Written by Piotr Nawalkowski
Wszystkie osoby zainteresowane problematyką nadmiaru sztucznego światła uzyskały nowe źródło wiedzy i narzędzie pomocne w edukacji na ten temat. Przygotowany przez członków Light Pollution Think Tank Poradnik multidyscyplinarny pt. „Zanieczyszczenie światłem. Identyfikacja i przeciwdziałanie”, to skondensowana, aktualna wiedza przekazana w przystępnej formie tekstowej i graficznej. Wśród autorów opracowania wymienić należy: prof. dr hab. Krystynę Skwarło-Sońtę z Uniwersytetu Warszawskiego, dr Sylwestra Kołomańskiego z Uniwersytetu Wrocławskiego, dr inż. Annę Kołton z Uniwersytetu Rolniczego im. H. Kołłątaja w Krakowie, dr hab. Tomasza Ściężora z Politechniki Krakowskiej, dr inż. Przemysława Tabakę z Politechniki Łódzkiej czy mgr inż. Karolina Skorb z Instytutu Systematyki i Ewolucji Zwierząt PAN oraz innych współautorów. Jednak think-tank zrzesza znacznie szersze grono osób wywodzących się z różnych środowisk, jak uczelnie wyższe, instytuty badawczo-rozwojowe, centra nauk, organizacje pozarządowe, podmioty samorządowe czy spółki gospodarcze.
Jednym z efektów działań podjętych przez LPTT jest niniejszy Poradnik oraz wcześniejsza kampania billboardowa czy konsultacje dokumentów ustawodawczych, planistycznych itp.
- Details
- Written by Piotr Nawalkowski
Zapraszamy na pierwszy w tym roku, trójstronny panel ekspercki z udziałem naukowców ze Słowenii, Norwegii oraz Polski, zajmujących się tematyką zanieczyszczenia sztucznym światłem i racjonalną polityką oświetleniową. Panel będzie miał charakter otwarty z możliwością zadawania pytań poprzez chat lub ustnie na koniec debaty eksperckiej (spotkanie prowadzone w języku angielskim z podstawowym tłumaczeniem na język polski poprzez program Discord). Międzynarodowy zespół poruszy tym razem dwa, następujące tematy: strefy ochronne wokół obserwatoriów astronomicznych oraz sposoby oświetlania dróg za przykładem Norwegii. Końcowym efektem będzie zebranie wspólnych rekomendacji eksperckich, związanych z redukcją nieczyszczenia sztucznym światłem. Spotkanie będzie moderować Andrej Mohar z Dark Sky Slovenia, organizacji partnerskiej projektu "Racjonalna polityka oświetleniowa w praktyce", finansowanego przez Islandię, Liechtenstein i Norwegię z Funduszy EOG w ramach Programu Aktywni Obywatele - Fundusz Regionalny.
- Details
- Written by Piotr Nawalkowski
Zapraszamy serdecznie na wyjątkową prelekcję o sposobach ochrony ciemnego nieba, współpracy z mediami i aktywizacji społecznej - naszym gościem będzie Tomasz Zaraś, twórca Ostoi Ciemnego Nieba w gminie Sieraków w Wielkopolsce oraz koordynator regionalny Programu Ciemne Niebo - Polska. Spotkanie odbędzie się w programie Zoom i ma charakter otwarty z możliwością zadawania pytań oraz udziału w quizie na koniec wystąpienia. Jest to jedno z serii wydarzeń realizowanych z projektu "De revoliotionibus" współfinansowanego ze środków Narodowego Instytutu Wolności - Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego w ramach Rządowego Programu Fundusz Inicjatyw Obywatelskich NOWEFIO na lata 2021-2030, które przypadają w okresie ferii zimowych w Polsce. Link do meetingu dostępny jest po kliknięciu w grafikę.
- Details
- Written by Piotr Nawalkowski
Aktywność społeczna mająca na celu przywrócenie bądź zachowanie naturalnego widoku gwieździstego nieba czy też nokturnów w parku krajobrazowym, to tylko przykłady tego, w jaki sposób można zadbać o równowagę między dniem, a nocą. Wszechobecne już oświetlenie LED i jego niska cena sprzyjają do nadmiernego oświetlania naszej przestrzeni zewnętrznej nocą, co może powodować nieodwracalne skutki tak dla nas samych, jak i fauny czy flory. Dlatego też coraz więcej krajów na świecie wdraża skuteczne narzędzia i rozwiązania prawne, aby racjonalnie oświetlać otoczenie po zmroku. W niektórych krajach inicjatywę przejęli społecznicy i środowiska instytucji bądź organizacji chcących ukazać narastającą skalę problemu zanieczyszczenia sztucznym światłem. Tak właśnie stało się w Polsce, gdzie brakuje skutecznych regulacji prawnych, a wyjątkowym dobrem okazuje się prawo do spokojnego snu niezakłóconego jaskrawo świecącą się lampą z ulicy bądź sąsiedztwa. W tym celu powoływane są miejsca, obszary, a nawet parki, gdzie podejmuje się świadome kroki w kierunku tzw. racjonalnej bądź zrównoważonej polityki oświetlenia zewnętrznego. Od pewnego czasu interesują się tym nie tylko grupy pasjonatów astronomii czy ruchy ekologiczne, ale i sołectwa, gminy czy nawet miasta. W tym celu coraz częściej staramy się pomóc i podpowiedzieć, jakie działania podjąć, aby można było mówić o tzw. skutecznej ochronie ciemnego nieba. Wśród działań zmierzających do redukcji zanieczyszczenia sztucznym światłem, a tym samym ochrony ciemnego nieba, wyróżnia się więc aktualnie następujące rodzaje:
- Details
- Written by Piotr Nawalkowski
Od kilkunastu tygodni na terenie Polski działa pierwszy w historii, interdyscyplinarny think-tank zajmujący się tematyką zanieczyszczenia sztucznym światłem. Kilka dni temu został ogłoszony wynik konkursu na logo, które ma charakteryzować grupę naukowców i działaczy zajmujących się tą tematyką w naszym kraju. Działania te wspiera Narodowy Instytut - Wolności Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego w ramach Programu Rozwoju Organizacji Obywatelskich PROO 4. Jest to pokłosie dofinansowania, jakie uzyskało Stowarzyszenie POLARIS - OPP na ten cel w ramach dwuletniego przedsięwzięcia rozwojowego, realizowanego w oparciu o struktury Ogólnopolskiej Konferencji Zanieczyszczenia Światłem i Programu Ciemne Niebo Polska. Podsumowaniem pierwszego z tych dwóch lat podejmowanych działań na szczeblu ogólnokrajowym jest kampania billboardowa, nawiązująca do zwiększenia świadomości społecznej na temat skutków wynikających z niewłaściwego i nadmiernego oświetlenia przestrzeni zewnętrznej.