Poniżej prezentujemy tłumaczenie tekstu Ady Blair, która na podstawie przeprowadzonych przez siebie badań dotyczących ciemnego nieba na wyspie Sark napisała pracę magisterką.
Ada Blair jest psychoterapeutą, która aktywnie prowadzi warsztaty oraz mieszka w Edynburgu, w Szkocji. Pracuje w sektorze non-profit, szkolnictwie wyższym i ma prywatną praktykę. Cieszy się z tego, że twardo stąpa po ziemi, ale jednocześnie ma głowę w chmurach! Badania Ady wykorzystane w jej pracy magisterskiej są obecnie w trakcie przeglądu do publikacji jako monograf w Sophia Centre 2016 opublikowany przez wydawnictwo Sophia Centre Press.
Jestem stałą bywalczynią wyspy Sark od 2010 roku, gdy mój bliski przyjaciel przeniósł się tam. Sark, o powierzchni zaledwie 5,5 kilometrów kwadratowych, jest najmniejszą z czterech głównych Wysp Normandzkich, które leżą pomiędzy Anglią i Francją. W styczniu 2011 roku Międzynarodowe Stowarzyszenie Ciemnego Nieba (IDA) przyjęło do swojego stowarzyszenia tę wyspę i Sark stała się pierwszą na świecie "Wyspą Ciemnego Nieba". Co więcej, jak zauważa autor Paul Bogard, w przeciwieństwie do wielu innych miejsc o ciemnym niebie „Sark jest szczególnie atrakcyjne, dlatego, że ludzie faktycznie tam mieszkają".
Wyspę zamieszkuje około 650 osób i przyciąga ona do 40.000 odwiedzających rocznie. Wszystkie samochody i pojazdy inne niż ciągniki są zakazane i ludzie przemieszczają się rowerem lub pieszo. Na wyspie nie ma latarni miejskich, dlatego Sark to idealne środowisko do oglądania ciał niebieskich na niebie.
Jako psychoterapeuta, który także studiował eko-psychologię, od wielu lat interesuję się tym, jak obcowanie z naturą (w tym z niebem) może pozytywnie wpłynąć na samopoczucie, a nawet prowadzić do transformacji. Kiedy byłam w nocy na wyspie Sark, otoczona przez jej bardzo ciemne niebo, regularnie czułam ten efekt i jestem ciekawa, czy inni mieli podobne doświadczenia.
Ekopsychologia oraz psychologia środowiskowa badają jak obcowanie z naturą może być korzystne i rozwijające, ale zwykle koncentruje się na "zielonej"/tradycyjnie pojmowanej naturze, a nie na niebie. W rzeczywistości często niebo nie jest nawet uznawane za część natury. Międzynarodowe Stowarzyszenie Ciemnego Nieba stwierdza jednak, że niebo jest "połową całego środowiska naturalnego naszej planety". Chociaż zwolennicy ciemnego nieba często twierdzą, że ciemne niebo poprawia samopoczucie, istnieje niewiele badań na poparcie tej tezy. Wiele badań koncentruje się raczej na negatywnych skutkach zanieczyszczenia świetlnego na zdrowie i zachowanie ludzi i zwierząt.
Dlatego też w 2014 roku, zdecydowałam się przeprowadzić badania na temat roli, jakie nocne niebo odgrywa w życiu mieszkańców Sark jako część mojej pracy magisterskiej w dziedzinie Astronomii Kulturowej i Astrologii na Uniwersytecie Trinity Saint David w Walii. W moich badaniach wykorzystuję metodę jakościową intuicyjnego dochodzenia, która został opracowana przez Williama Brauda i Rosemarie Anderson w celu badania transformujących doświadczeń.
Zdecydowałam się podejść do badań poprzez zbadanie następujących tematów, takich jak:
• Ludzkie pragnienie, aby zobaczyć ciemne niebo
• Komercjalizacja tego pragnienia poprzez turystykę astronomiczną
• "Natura" natury, strach przed ciemnością, zależność między naturą a dobrym samopoczuciem
Przeprowadziłam obszerny przegląd literatury, aby przeanalizować te tematy, które pojawiają się w literaturze naukowej w dziedzinie ekopsychologii, zdrowia, psychologii środowiskowej i astronomii kulturowej. W marcu 2014 roku, przeprowadziłam serię indywidualnych wywiadów, w których wzięła udział grupa fokusowa oraz szereg innych uczestników w Internecie. Ponadto, na bieżąco prowadziłam "refleksyjny dziennik" podczas procesu badawczego moich obserwacji, zapisując w nim marzenia i ważne wydarzenia.
Odkrycia
Mieszkańcy Sark bardzo cenią sobie i czerpią dużą przyjemność z obserwacji nocnego nieba, samodzielnie lub z innymi, i czują, że to wzmacnia więzi pomiędzy rodziną / społecznością. Na przykład mieszkańcy komentowali to w następujący sposób: "Bardzo mi się ono (nocne niebo) podoba i nie wyobrażam sobie bez niego życia" i "zeszłego lata leżeliśmy na polu na wyspie Hall, gdzie wszyscy patrzyli w niebo podczas deszczu meteorów... ludzie mieli ze sobą śpiwory, termosy i gorącą czekoladę.... To było genialne... każdy czerpał z tego bardzo dużo przyjemności".
Ludzie często dzielą się opowieściami o nocnym niebie Sark między sobą, na przykład: "Czy widziałeś Drogę Mleczną nad Seignurie ostatniej nocy, nie było to niesamowite?"
Istnieje powszechne przekonanie, że obserwacja nocnego nieba zapewnia pozytywne (a czasem transformacyjne) doznania. Według jednego mieszkańca: „to ogromna masa gwiazd na niebie sprawia, że czujesz się o wiele lepiej... możesz na nie patrzeć i patrzeć... to po prostu wciąga cię tak, że nie możesz skupić się na niczym innym".
Żaden z uczestników nie wyraził obawy przed ciemnością, a zamiast tego mówili takie rzeczy jak "Moje dzieci zostały tutaj wychowane... Jeżdżą na rowerach przede mną w ciemnościach" i "kiedy przeprowadziłem się tutaj musiałem nauczyć się nie bać... teraz czuję się w 100 procentach bezpieczne".
Mieszkańcy również uważają, że nocne niebo to część natury: "Ciemne niebo jest integralną częścią Sark. Jest to tutaj część natury".
Badania zaczynają także dotykać kolejnej kwestii, a mianowicie "brakującego czynnika nieba" w dziedzinie ekopsychologii oraz zdrowia i psychologii środowiskowej. Wyniki te mogą być wykorzystane do wzmocnienia poglądu zwolenników ciemnego nieba, że ciemne nocne niebo może mieć pozytywny wpływ na samopoczucie.
Tłumaczenie: Agata Spustek
na podstawie www.darksky.org