Trudno wyobrazić sobie życie bez światła. To ono jest odpowiedzialne za 75% informacji docierających do nas przez zmysły, jest źródłem energii podtrzymującej ziemską wegetację, stoi za niezliczonymi technologiami poczynając od zegarów słonecznych, a kończąc na światłowodach i procesorach optycznych. Jego fascynująca skomplikowana natura prowadziła do rewolucyjnych odkryć, takich jak:
- Opisanie zasad optyki przez Ibn Al Haythema w 1015 r.
- Przedstawienie falowej natury światła przez Fresnela w 1815 r.
- Opis fal elektromagnetycznych przez Maxwella w 1865 r.
- Stworzenie szczególnej teorii względności przez Alberta Einsteina w 1915 r. – opisującej światło w czasie i przestrzeni
- Odkrycie mikrofalowego tła kosmicznego przez Arno Penziasa i Roberta Woodrow Wilsona w 1965 r.
Świadomi rosnącej roli światła w dzisiejszych czasach, potrzeby rozwoju nauki w tej dziedzinie, a także rocznic ważnych odkryć związanych ze światłem, działacze z Rosji, Meksyku, Nowej Zelandii i Ghany zaproponowali w 2012 roku, aby rok 2015 został Międzynarodowym Rokiem Światła. Do ich inicjatywy dołączyło się kolejne 28 państw (jednak nie ma wśród nich Polski).
Międzynarodowy Rok Światła 2015 ma skupić się na zagadnieniach związanych z medycyną, komunikacją, ekonomią, środowiskiem czy społeczeństwem. Jednym z głównych założeń w statucie programu jest walka z zanieczyszczeniem świetlnym i emisją sztucznego światła w niebo. Dokument ten zwraca uwagę na to, że dbając o ciemne niebo i astronomię, dbamy również o redukcję zużywanej energii i tym samym mniej zanieczyszczamy środowisko.
Dbanie o wydajność oświetleniową jest jedynym szczegółowym celem opisanym w statucie, co dodatkowo świadczy o jego istotności.
Organizatorzy Międzynarodowego Roku Światła chcą skupić się w swoich działaniach na:
- Promocji naukowego podejścia do światła, badania zjawisk z nim związanych, co daje podwaliny do tworzenia nowoczesnych technologii opartych na świetle.
- Promocji tworzenia technologii związanych ze światłem, mając za wzór wynalazki takie jak światłowody, czy płyty kompaktowe.
- Dbaniu o naturę, w szczególności przez zwiększanie świadomości ludzi dot. problemu zanieczyszczenia światłem, który przekłada się również na większe zużycie energii i zanieczyszczenie pochodzące z jej produkcji.
- Zwracaniu uwagi na kulturowe aspekty związane ze światłem, opisywanie jak światło jest związane ze sztuką i ludzkim życiem.
Do współpracy przy Międzynarodowym Roku Światła 2015 zgłosiło się ponad 100 instytucji z 85 krajów z Europejskim Stowarzyszeniem Fizycznym na czele. Organizacje te pracują od 2010 roku, aby w roku 2015 podjąć skoordynowane działania, np.:
- Rok Pionierów – każdy miesiąc będzie poświęcony konkretnemu naukowcowi i jego wkładowi w rozwój nauki dot. światła.
- Światło dla zmian – partnerzy będą wspierać i rozwijać inicjatywy promujące tanie i wydajne energetycznie (tym samym przyjazne ciemnemu niebu) oświetlenie.
- Naukowiec Codzienny – naukowcy – zaczynając od doktorantów, a kończąc na profesorach – będą opowiadać o swoich codziennych doświadczeniach dzięki użyciu mediów społecznościowych takich jak blogi, Facebook czy YouTube.
- Uchwycenie światła – zostanie zorganizowany całoroczny konkurs wśród szkół, który ma wyłonić najpiękniejsze fotografie zjawisk optycznych takich jak halo, tęcza, czy miraż. Zwycięzcy będą ogłaszani co miesiąc.
- Dzień Światła dla Ziemi – jeden dzień w roku będzie przeznaczony całkowicie na skoordynowane międzynarodowe działania dla ukazania roli światła w naturze, oszczędzania energii świetlnej i ograniczania zanieczyszczania światłem.
Zapraszamy również na stronę Europejskiego Stowarzyszenia Fizycznego, która zawiera wszystkie informacje na temat programu: http://www.eps.org/?page=event_iyol.
