W Międzynarodowy Roku Światła 2015 wieści o racjonalnej polityce oświetleniowej rozchodzą się coraz szybciej. Niekiedy są to prośby o pomoc w poszczególnych przypadkach światła uciążliwego, które wpada do mieszkań lub powoduje olśnienie wśród kierowców, innym razem o odważnej gminie, która wygasza późną nocą całe oświetlenie uliczne i chwała im za to, a jeszcze innym razem budujące relacje działaczy i założycieli prekursorskich obszarów ochrony ciemnego nieba w Polsce. Właśnie takim przykładem jest nowy artykuł autorstwa Tomasza Zarasia – założyciela Ostoi Ciemnego Nieba w gminie Sieraków, którego treść prezentujemy w niniejszej publikacji.
Właściwa ochrona ciemnego nieba przed zanieczyszczeniem sztucznym światłem pozwala na podziwianie piękna otaczającego nas kosmosu. Zapewne wielu czytelników niejednokrotnie zastanawiało się co to za jasny obiekt widoczny jest w pobliżu Księżyca lub kiedy można zaobserwować wybraną planetę. Warto więc wiedzieć co i kiedy możemy zobaczyć.
Na niniejszej podstronie, publikujemy całoroczny spis wybranych, ciekawszych zjawisk astronomicznych obserwowalnych z terenu Polski (godziny dla Sopotni Wielkiej), oczywiście nie tylko na ciemnym niebie, ale możliwość ich podziwiania z dala od miast i źródeł sztucznego światła z pewnością nada im osobliwego uroku.
Wyjątek stanowi pozycja w tabeli zaznaczona na biało - to zjawiska widoczne na dziennym niebie, czyli przy obecności Słońca nad horyzontem.
Sprawdź wykaz miejsc ochrony ciemnego nieba w Polsce >>> Obszary CN-000.
Skontaktuj się z ich koordynatorami, bo być może organizowane są publiczne pokazy astronomiczne w wybranym terminie lub inne wydarzenia.
Rok 2023
Jako obserwatorzy nocnego nieba na pewno dobrze znamy problem zanieczyszczenia światłem. To właśnie dzięki latarniom ulicznym, czy niepoprawnej iluminacji budowli nasze możliwości astronomiczne są brutalnie ograniczone. Nasz sprzęt optyczny marnuje się – większość skupionego światła i tak pochodzi z ziemi.
Jednak nie każdy z nas zdaje sobie sprawę z tego, że nadmierne sztuczne oświetlenie jest szkodliwe również dla organizmów.
Trudno wyobrazić sobie życie bez światła. To ono jest odpowiedzialne za 75% informacji docierających do nas przez zmysły, jest źródłem energii podtrzymującej ziemską wegetację, stoi za niezliczonymi technologiami poczynając od zegarów słonecznych, a kończąc na światłowodach i procesorach optycznych. Jego fascynująca skomplikowana natura prowadziła do rewolucyjnych odkryć, takich jak:
- Opisanie zasad optyki przez Ibn Al Haythema w 1015 r.
- Przedstawienie falowej natury światła przez Fresnela w 1815 r.
- Opis fal elektromagnetycznych przez Maxwella w 1865 r.
- Stworzenie szczególnej teorii względności przez Alberta Einsteina w 1915 r. – opisującej światło w czasie i przestrzeni
- Odkrycie mikrofalowego tła kosmicznego przez Arno Penziasa i Roberta Woodrow Wilsona w 1965 r.
Świadomi rosnącej roli światła w dzisiejszych czasach, potrzeby rozwoju nauki w tej dziedzinie, a także rocznic ważnych odkryć związanych ze światłem, działacze z Rosji, Meksyku, Nowej Zelandii i Ghany zaproponowali w 2012 roku, aby rok 2015 został Międzynarodowym Rokiem Światła. Do ich inicjatywy dołączyło się kolejne 28 państw (jednak nie ma wśród nich Polski).
Światła LEDowe (ang. Light Emitting Diodes – Diody emitujące światło) są efektywnie wprowadzane do zewnętrznych produktów oświetleniowych. Wysokiej jasności białe lampy LED osiągnęły szybki wzrost wydajności na przełomie kilku ostatnich lat. Demonstrowana wydajność energetyczna, połączona z potencjałem do dalszych ulepszeń zdążyła już stworzyć rynek dla tej stosunkowo nowej technologii. Wysokiej jasności białe LEDy mają coraz więcej zastosowań, a zapotrzebowanie na tego typu oświetlenie ciągle rośnie. Ostatnie zmiany w kompozycji widma dla niektórych źródeł LED może polepszyć wydajność energetyczną i jakość oświetlenia z punktu widzenia ciemnego nieba. Czy jednak każdy LED jest dobry?