W odpowiedzi na licznie nadsyłane do nas pytania dotyczące zanieczyszczenia światłem, postanowiliśmy sprawdzić co nowego zmieniło się w polskim prawie pod tym względem. O pomoc poprosiliśmy żywieckie biuro porad prawnych, które wnikliwie zajęło się jednym z takich przypadków. Mieszkanka podbeskidzkiej miejscowości skarży się na zamontowane nieopodal jej domu, oświetlenie z pobliskiego kościoła. Dużym zaskoczeniem dla wszystkich okazał się zapis w Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002r., a dokładniej jego nowelizacja z 2009 roku. Prawdopodobnie mamy bowiem pierwszy taki przypadek regulacji prawnej w polskich przepisach...Problem ze sztucznym światłem przedstawiony przez wspomnianą mieszkankę był bardzo prosty i zarazem podobny do wielu innych sytuacji opisywanych przez czytelników serwisu www.ciemneniebo.pl
Nieopodal kościoła zamontowane zostały bardzo silne halogeny mające zwiększyć efekt oświetlenia górnej fasady budynku sakralnego. Początkowo świeciły się tylko wieczorem gdy odprawiane były msze święte dla wiernych, jednak z czasem zaprzestano ich wygaszania i emitowały silny strumień światła już całą noc. Stało się to poważną zmorą dla mieszkającej nieopodal (ok. 80m. od kościoła) autorki listu do naszej organizacji. Każdej nocy zmuszona była zasłaniać na noc okna kocami, bo same rolety wewnętrzne już nie wystarczały! Jej sytuacja była o tyle trudna, że wszystkie użytkowane przez nią pokoje mają akurat okna usytuowane w kierunku wspomnianego kościoła. Niestety na nic się zdały rozmowy z lokalnym proboszczem, gdyż jego zdaniem światło odgrywa w tym przypadku bardzo ważną rolę w wierze... Lokalne władze rozkładały bezradnie ręcę, gdyż halogeny ani grunt na którym one się znajdują, nie stanowią ich własności. Zdaniem prawników, problem ten może rozwiązać paragraf 293 ust. 6 Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 roku, mówiący iż "Urządzenia oświetleniowe, w tym reklamy, umieszczone na zewnątrz budynku lub w jego otoczeniu nie mogą powodować uciążliwości dla jego użytkowników ani też przechodniów i kierowców." Bardzo ważna jest jednak nowelizacja z 12 marca 2009 roku (Dz. U. z 2009 nr 56 poz. 461), wg. której natężenie oświetlenia skierowanego na elewację budynku zawierającego okna, nie może przekroczyć 5 luksów dla światła białego i 3 luksy w przypadku kolorowego. Ten zapis w dużym stopniu rozwiązuje również problemy ze zbyt jaskrawymi ekranami LED, o których pisaliśmy już nieco wcześniej.
W związku z licznymi prośbami o pomoc w tej kwestii, zamieszczamy wzór przykładowego pisma do Inspektora Nadzoru Budowlanego, odpowiedzialnego za interwencję w tej sprawie:
Należy jednak pamiętać, że w świetle obowiązujących już przepisów, rozporządzenie nie rozstrzyga bezpośrednio bolączek obserwatorów nocnego nieba. Skierowanie takiego halogenu prosto w niebo, nie będzie bowiem podlegało pod ten przepis, jako że mowa tu jest o natężeniu światła na elewacji budynku (również budowli) z oknami. Jest to już jednak pośrednie rozwiązanie problemu np. oświetlania miejsca obserwacji typu balkon, weranda, czy okno w budynku. Na tej podstawie możemy wnioskować o odpowiednie wyregulowanie nieprawidłowo ustawionej lampy czy reflektora, o ile poziom natężenia przekracza odpowiednio 5 lub 3 luksy. Dobrze jest również dołączyć do wysyłanego pisma z prośbą o kontrolę, kilka zdjęć nocnych przedstawiających zaistniały problem (źródło światła oraz elewację budynku z oknami).
W Polsce nadal brakuje przepisów regulujących zanieczyszczenie sztucznym światłem. O konieczności wprowadzenia takich przepisów mówi m.in. Memorandum wydane przez Instytut Metropolitalny we współpracy ze Stowarzyszeniem POLARIS - OPP. Informacje na jego temat oraz sam dokument można znaleźć pod adresem: https://goodlightlaw.im.edu.pl/memorandum/
