X Festiwal Ciemnego Nieba - zaproszenie.

To już X edycja naszej imprezy pod gwiazdami! Jubileuszowy Festiwal Ciemnego Nieba w Sopotni Wielkiej odbędzie się w dniach 28-31 lipca 2022r. i obejmie liczne działania z różnych projektów, wydarzeń czy spotkań w międzynarodowym gronie. Termin ten, choć nie jest zbieżny z maksimum meteorów z roju Perseidy, to jednak nie przypadkowo został przesunięty o kilka dni wcześniej. To właśnie wówczas będziemy mieli najciemniejsze noce (nów Księżyca) ze spadającymi gwiazdami i to nie z jednego, ale z dwóch rojów - delta Aquarydów w swoim maksimum i wczesnych Perseidów. W dodatku w festiwalową noc jak zwykle usłyszymy muzykę instrumentalną na żywo i to nie jednego, ale aż trzech wykonawców! 
"Bez względu na pogodę..." - to przewrotne hasło jest zapowiedzią organizacji wydarzenia nawet w przypadku zachmurzonego nieba lub deszczowej pogody na flagowym Miejscu Obserwacyjnym nr 20!

Wprowadzenie

Po raz pierwszy w naszej historii Festiwali Ciemnego Nieba, wydarzenie jest organizowane w ostatni weekend lipca, ale to nie wszystko, co powoduje, że staje się on wyjątkowy. W spotkaniu pod ciemnym niebem uczestniczyć będą oficjalnie dwie delegacje z partnerskich organizacji: Bevar Mørket z Norwegii i Društvo Temno nebo Slovenije ze Słowenii, których przedstawiciele wygłoszą prelekcje o ich sposobach radzenia sobie z zanieczyszczeniem sztucznym światłem. Blok otwartych prelekcji będzie organizowany za sprawą projektu pt. "Racjonalna polityka oświetleniowa w praktyce", którego liderem jest Stowarzyszenie POLARIS - OPP. Spotkanie to będzie tłumaczone na język polski i angielski, a także na polski język migowy oraz transmitowane będzie w programie Zoom.

Również wyjątkowym wydarzeniem będzie koncert pod gwiazdami, organizowany w ramach projektu "De revolutionibus", we współpracy z GOK Jeleśnia, Fundacją Satelitarną i przy dofinansowaniu ze środków NIW-CRSO (program NOWEFIO). W tym roku królować będą jazzowe klimaty, przeplatane z muzyką poważną czy ambient, ale symbolicznie urozmaicimy je dodatkowo motywami patriotycznymi autorstwa Oleny Kropachovej z Ukrainy. Usłyszymy m.in. takie utwory jak "Zabierze mnie wiatr" czy "Delikatnie".

Niespodzianką będzie również aż siódemka prelegentów i prelegentek, związanych m.in. z Komitetem Naukowym Ogólnopolskiej Konferencji nt. Zanieczyszczenia Światłem: www.noc.edu.pl a także Międzynarodowym Panelem Eksperckim (zobacz opis w PDF) Programu Ciemne Niebo Stowarzyszenia POLARIS - OPP.

Starając się również wdrożyć wyższe standardy dostępności, wprowadzamy wiele udogodnień dla osób ze specjalnymi potrzebami, jak np. kursujący co ok. 45-60min. minibus spod siedziby POLARIS-OPP na wzgórze obserwacyjne dla osób z niepełnosprawnościami ruchu, czy też możliwość zgłoszenia potrzeby asysty w trakcie wydarzeń festiwalowych, a także miejsce z przewijakiem dla niemowlaków. Dostępne będą również plenerowe toalety (dostosowana do osób z niepełnosprawnościami).

Najciekawsze jest jednak hasło, jakim kierujemy się podczas X Festiwalu Ciemnego Nieba: "Bez względu na pogodę...". To pokłosie decyzji, jaką podjęli organizatorzy, aby kluczową obserwację plenerową tegorocznego Festiwalu Ciemnego Nieba zlokalizować na sławetnym wzgórzu widokowym - Miejscu Obserwacyjnym nr 20. Nawet w przypadku opadów i tak odbędą się prelekcje plenerowe, koncerty czy obserwacje panoramy Sopotni Wielkiej, gdzie powstał pierwszy w Polsce obszar czynnej ochrony ciemnego nieba. Aktualnie miejscowość ta pretenduje o tytuł International Dark-Sky Community w USA (zobacz aplikację w PDF).

Program X FCN

Tegoroczny program składa się jak zwykle z kilku aktywności i jest dziełem wielu organizatorów jak i współorganizatorów:

29 lipca 2022r., (piątek) 18:00 – 20:00 - otwarte spotkanie rady dialogu społecznego na rzecz ekologii nocy w Sopotni Wielkiej z udziałem przedstawicieli z Bevar Mørket z Norwegii i Društvo Temno nebo Slovenije ze Słowenii. Zapoznanie się, prezentacja sylwetek przybyłych osób, dyskusja, etc.

29 lipca 2022r., (piątek) 22:00 – 0:00 - nocny spacer obserwacyjno-pomiarowy po obszarze czynnej ochrony ciemnego nieba CN-001 Sopotnia Wielka z przewodnikiem ze Stowarzyszenia POLARIS – OPP w międzynarodowym gronie polsko-norwesko-słoweńskim (ok. 1,5 km). Zbiórka przy siedzibie POLARIS-OPP.

30 lipca 2022r., (sobota) 13:00 – 17:00 - blok prelekcji, teoretyczne wprowadzenie do zagadnień Festiwalu Ciemnego Nieba (prezentacje po ok. 20min. wygłoszą m.in.):

- prof. dr hab. Krystyna Skwarło-Sońta z Uniwersytetu Warszawskiego, (o wpływie światła i ciemności na zdrowie człowieka),

- dr inż. Anna Kołton z Uniwersytetu Rolniczego, (o wpływie światła i ciemności na rośliny),

- mgr Karolina Skorb z Muzem Górnośląskiego, (o wpływie światła i ciemności na ptaki),

- dr inż. Przemysław Tabaka z Politechniki Łódzkiej/SEP, (o technice oświetleniowej i pomiarach),

- dr Sylwester Kołomański Uniwersytet Wrocławski, (o wpływie światła i ciemności na astronomię),

- dr Grzegorz Iwanicki Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, (o astro-turystyce),

- Stian Dahl Sommerseth z Uniwersytetu w Tromsø, (o działaniach na rzecz ciemnego nieba w Norwegii),

- Andrej Mohar z Društvo Temno nebo Slovenije Ljubliana, (o działaniach na rzecz ciemnego nieba na Słowenii),

- i inne osoby.

30 lipca 2022r., (sobota) 21:00-4:00 - otwarte spotkanie – plenerowa obserwacja ciemnego nieba na Miejscu Obserwacyjnym nr 20:

- muzyka na żywo (jazz, ambient, muzyka poważna, patriotyczna itp.)

KACPER SKOLIK - absolwent Akademii Muzycznej im. Stanisława Moniuszki w Gdańsku. Perkusista jazzowy młodego pokolenia, syn polskiej legendy perkusji Arka Skolika. Obecnie student Duńskiej Akademii Muzycznej SDMK w Odense. Regularnie współpracuje jako perkusista z Patrycją Ziniewicz w projekcie "List do Czarnego Anioła", Aleksandrą Mońko-Allen w nadchodzącej nowej płycie "Now It's My Turn" oraz Sebastianem Zawadzkim w "Sebastian Zawadzki Polish Trio".

JAROSŁAW BOTHUR - Saksofonista jazzowy, kompozytor, pedagog, absolwent i wykładowca Wydziału Jazzu i Muzyki Rozrywkowej Akademii Muzycznej w Katowicach. Doktor sztuk muzycznych w zakresie instrumentalistyki jazzowej.
Zdobywca wielu nagród między innymi Złotej i Platynowej Płyty: prestiżowych nagród polskiego przemysłu fonograficznego.

MACIEJ KITAJEWSKI - absolwent Akademii Muzycznej w Katowicach w klasie gitary basowej i kontrabasu Michała Barańskiego. Członek wielu zespołów jazzowych. W lipcu 2021 premierę miał jego debiutancki album „Longing Miniatures”, który powstał dzięki wygranej w konkursie „Jazzowy Debiut Fonograficzny” Narodowego Instytutu Muzyki i Tańca.  

- praktyczne zajęcia plenerowe dot. liczenia gwiazd (przy bezchmurnym niebie); pomiary zanieczyszczenia światłem i wizualna analiza rodzajów światła na przykładzie nocnej panoramy Sopotni Wielkiej; nocny i poranny śpiew ptaków (obserwacja i odróżnianie gatunków); rośliny nocą (obserwacja i rozróżnianie gatunków); stanowisko z materiałami o turystyce we współpracy z LGD Żywiecki Raj; obserwacje rojów meteorowych w pozycji leżącej (sprzęt we własnym zakresie); pokazy laserowe gwiazdozbiorów i teleskopowe przy wykorzystaniu 30cm reflektora Sky-Watcher flex tube (tylko przy bezchmurnym niebie). 

- kilkuminutowe prelekcje specjalistów i specjalistek między sekwencjami muzycznymi i inne.

28-31 lipca 2022r., - możliwość skorzystania z bezpłatnego astrocampingu w otoczeniu siedziby Stowarzyszenia POLARIS - OPP (z dostępem do prądu, bieżącej wody, WC i zaplecza socjalnego) lub w wyznaczonych punktach Miejsca Obserwacyjnego nr 20 (Krzyżowski Groń - na łonie natury!).

31 lipca 2022r., (niedziela) 18:00 – 19:00 - bezpłatne zwiedzanie głównych atrakcji Stowarzyszenia POLARIS – OPP we współpracy z Urzędem Gminy Jeleśnia z przewodnikami bądź przewodniczkami (liczba miejsc ograniczona - pierwszeństwo posiadają osoby zaangażowane w X Festiwal Ciemnego Nieba na zasadach wolontariatu):

- wnętrze Stacji Kosmicznej YSS,

- kopuła Obserwatorium Astronomicznego,

- dydaktyczno-pomiarowy ogródek ASTROMETEO,

- mała kolekcja meteorytów w siedzibie głównej.

Warunki udziału

W tegorocznej edycji do udziału zapraszamy w szczególności:

• osoby uczestniczące w „Meetingach z teleskopami” / proj. „De revolutionibus”
• osoby uczestniczące w projekcie „Racjonalna polityka oświetleniowa w praktyce”
• osoby należące do koła astronomicznego LOŻA w LO im. M. Kopernika w Żywcu,
• osoby wchodzące w skład rady dialogu społecznego na rzecz ekologii nocy,
• osoby, których gospodarstwo zgłoszono do warsztatów oświetleniowych z gminy Jeleśnia,
• osoby zrzeszone w Stowarzyszeniu POLARIS - OPP,
• pozostałe osoby zainteresowane obserwacjami ciemnego nieba (UWAGA! liczba miejsc ograniczona!)

Potwierdzenie otrzymania zgłoszenia wraz z przyznaniem numeru rezerwacji miejsca nastąpi za pośrednictwem podanego w formularzu numeru telefonu danej osoby, w formie wiadomości SMS wysłanej z numeru 695-14-29-49. Prosimy zachować przydzielony numer i powoływać się na niego w przypadku kontaktów z obsługą X Festiwalu Ciemnego Nieba. (UWAGA! Potwierdzenia otrzymania zgłoszeń mogą przychodzić z opóźnieniem z uwagi na konieczność weryfikacji liczby osób i dostępności punktów programu. Brak wiadomości SMS przed rozpoczęciem Festiwalu oznacza wyczerpanie miejsc.

UWAGA! Informujemy, że o pierwszeństwie przydzielenia miejsca na X Festiwalu Ciemnego Nieba decyduje nie tylko termin wysłania zgłoszenia, ale i przynależność do jednej z ww. grup preferowanych uczestników i uczestniczek.

Należy więc zgłosić się poprzez formularz dostępny poniżej, wpisując w zgłoszenie każdą z osób oddzielnie (z uwagi na limity miejsc i wymogi organizacji grantodawczych, wspierających poszczególne podmioty i projekty). Po zatwierdzeniu formularza nie będzie możliwości modyfikacji zgłoszeń, dlatego też prosimy o wysłanie wiadomości SMS na podany powyżej numer w przypadku rezygnacji z udziału.

Teleskop na wakacje

Wakacje to doskonały moment, aby zainteresować się astronomią! Wyjeżdżając poza miasto mamy okazję niejednokrotnie podziwiać wyjątkowe niebo w wielu miejscach. Warto to wykorzystać do ciekawego zorganizowania wieczorów czy relaksu pod gołym niebem. Z myślą o takich chwilach uruchamiamy podprogram "Teleskop na wakacje", w ramach którego można otrzymać od naszego Stowarzyszenia w użyczenie amatorski teleskop zwierciadlany Sky-Watcher 130mm wraz z akcesoriami i specjalnym, wakacyjnym voucherem dla osób wybierających się w wakacje do Sopotni Wielkiej. Sprzęt można natomiast zabrać zarówno na urlop w kraju jak i za granicą - warunkiem jest zgłoszenie deklaracji uczestnictwa oraz dostęp do Internetu minimum raz w miesiącu. Użyczony teleskop to także pierwszeństwo w rezerwacji miejsca na X Festiwalu Ciemnego Nieba...

Miejsce Obserwacyjne nr 20

Stanowisko o numerze 20, wyznaczone przed ponad 25 laty przez obserwatorów ciemnego nieba w otoczeniu Sopotni Wielkiej, to wyjątkowe miejsce. Znajduje się tam punkt widokowy na Krzyżowskim Groniu gdzie od 2012r. odbywają się  coroczne Festiwale Ciemnego Nieba. W dole widoczna jest panorama centralnej części miejscowości Sopotnia Wielka - pierwszego w Polsce obszaru czynnej ochrony ciemnego nieba CN-001 (światło z miejscowości nie jest emitowane do góry w niebo, czyniąc to miejsce naprawdę wyjątkowym). Miejsce widnieje w międzynardowych wykazach stanowisk obserwacyjnych International Meteor Organization, a jako ciekawostkę warto nadmienić, że punkt posłużył za scenerię do nagrań ujęć filmu "Niebo nad Europą" reż. Bartosza Konopki w 2002 roku. Wykorzystywane przez nas miejsce to rozległa łąka z nachyleniem w kierunku południowo-zachodnim, gdzie będzie można rozłożyć własne leżaki, koce, karimaty, a nawet namioty (w dolnej części pola, aby nie zasłaniały nieba i panoramy Sopotni Wielkiej). Zabronione jest natomiast wjeżdżanie w to miejsce samochodami.

Wszystkie osoby znajdujące się na tym Miejscu Obserwacyjnym zobowiązane są do przestrzegania Karty Zasad Obserwatora oraz kilku następujących zasad specjalnych:

• powierzchnia zajmowanego stanowiska (koce, śpiwory, leżaki itp.) nie powinna być większa niż 3m na 3m,
• do oświetlania stanowiska używamy tylko światła koloru czerwonego!
• należy zachować czystość stanowiska obserwacji (śmieci zabieramy ze sobą po obserwacji, zaś do dyspozycji będzie plenerowa toaleta kabinowa typu toi-toi, także dostosowana dla osób z niepełnosprawnościami),
• przemieszczamy się z dużą ostrożnością, aby nie nadepnąć leżących osób i zawsze z latarką o czerwonej barwie światła,
• samochody z przepustkami będzie można zaparkować tylko w wyznaczonych miejscach w odległosći ok. 50-100m. od stanowiska obserwacji (na miejscu wskażą je służby porządkowe i koordynatorzy Festiwalu),
• opuszczając stanowisko, sprzęt optyczny zabieramy ze sobą - organizatorzy nie odpowiadają za rzeczy pozostawione na Miejscu Obserwacyjnym ani w jego otoczeniu (w tym także teleskopy otrzymane w ramach jednego z projektów),
• uczestnicy zobowiązani są do zapewnienia sobie samodzielnie stanowisk do obserwacji (leżaki, łóżka polowe, koce, śpiwory, itp. - w tym roku nie przewidujemy możliwości powszechnego wypożyczania tego typu sprzętu),
• warto przygotować się na nagłe zmiany pogody i zabezpieczyć sprzęt przed zalaniem deszczem.

UWAGA! Droga "Do Dablina", będąca łącznikiem między Sopotnią Wielką, a Krzyżową, decyzją Urzędu Gminy Jeleśnia będzie częściowo wyłączona z ruchu w godz. od 18:00 w dn. 30 lipca 2022r., do godz. 6:00 rano w dn. 31 lipca 2022r., tzn. nie będzie możliwości przejechania z jednego jej końca na drugi. Będzie natomiast możliwość po uzyskaniu przepustki,wjechać na szczyt wzgórza i zatrzymać samochód na jednym z wydzielonych do tego celu pól, znajdujących się ok. 50 - 100m. od Miejsca Obserwacyjnego nr 20. Osoby, którym przydzielona zostanie przepustka otrzymają ją za pośrednictwem wiadomości e-mail jako załącznik PDF. Należy go wydrukować i umieścić za przednią szybą samochodu. Ich weryfikacją na miejscu zajmą się pracownicy agencji ochrony, strażacy oraz koordynatorzy organizatorów. Dokument podlega weryfikacji również przez policję, która może nałożyć mandat za jej brak przy jednoczesnym wjeździe w drogę zamkniętą dla ruchu. W przypadku opadów deszczu prosimy uwzględnić trudne warunki drogowe (w tym także zalegające błoto na polach wyznaczonych do zatrzymania aut).

Opłaty

Udział w X Festiwalu Ciemnego Nieba jest całkowicie bezpłatny.

Osoby zainteresowane wsparciem naszych działań zapraszamy do wpłacenia dowolnej kwoty tytułem: "Darowizna" na poniższe konto:

Stowarzyszenie POLARIS - OPP
02 1160 2202 0000 0000 2853 5258

lub też zapisania się do Programu ochrony ciemnego nieba dla osób indywidualnych.

Z uwagi na ograniczoną liczbę miejsc i całkowicie bezpłatny charakter imprezy, bardzo prosimy o powiadomienie w formie SMS o ewentualnej rezygnacji z udziału na numer 695-14-29-49. 

Niepogoda i crowdfunding 

UWAGA! W przypadku spodziewanych opadów deszczu w noc z 30 na 31 lipca 2022r., program plenerowy od godz. 21:00 do 6:00 będzie mimo to realizowany na Miejscu Obserwacyjnym nr 20! Nie przewidujemy w tym roku możliwości przeniesienia działań do pomieszczeń zamkniętych. Prosimy zatem o przemyślenie udzialu, śledzenie prognoz pogody, a w przypadku niesprzyjającej pogody, przygotowanie się na opady deszczu.

W takiej sytuacji zachęcam do akcji crowdfundingowej: 

Z okazji jubileuszu 10-lecia Festiwalu Ciemnego Nieba, polecamy pamiątkowy gadżet!  Wpłacając kwotę 100zł. na konto Fundacji Satelitarnej - 59 2030 0045 1110 0000 0247 2640, będzie można otrzymać symboliczny parasol z wbudowanym oświetleniem LED i logo X FCN oraz hasłem: "Chroń ciemne niebo przed zanieczyszczeniem światłem". UWAGA! Wpłaty przyjmujemy tylko do 20 lipca 2022r. Parasol będzie można odebrać od razu podczas tegorocznego Festiwalu w Sopotni Wielkiej. Odcienie szare/czarne i ciemno-niebieskie/granatowe wybierane losowo. Liczba parasoli ograniczona!

Wolontariat

Zachęcamy do zgłoszenia chęci udziału w wolontariacie na rzecz X Festiwalu Ciemnego Nieba (np. posprzątanie użyczonej łąki, pomoc w montażu/demontażu namiotu sferycznego, przegląd i obsługa teleskopów astronomicznych, tłumaczenia PL-EN, przygotowanie miejsc warsztatowych itp.). Osoby angażujące się w wolontariat podczas X Festiwalu Ciemnego Nieba otrzymają zaświadczenie oraz objęte są dodatkowym ubezpieczeniem. Mają również pierwszeństwo do udziału w niektórych atrakcjach i punktach programu. Przy dłuższym czasie zaangażowania można również liczyć na zwrot kosztów podróży z miejsca zamieszkania do Sopotni Wielkiej i pierwszeństwo skorzystania z astrocampingu (pole namiotowe przy budynku siedziby).

Formularz zgłoszeniowy

W tym roku zgłoszenia przymowane są na trzy sposoby:

- osobiście w siedzibie Stowarzyszenia POLARIS - OPP w Sopotni Wielkiej 174 (przed przyjazdem prosimy o Kontakt),

- telefonicznie na nr 695-14-29-49, codziennie od godz. 11:00 do 18:00 lub po umówieniu,

- w wersji elektronicznej poprzez poniższy formularz (forma preferowana).

Przed zgłoszeniem prosimy zapoznać się z klauzulami RODO oraz wykorzystania wizerunku (w zależności od wybranych projektów / punktów programu X Festiwalu Ciemnego Nieba).

Rezerwacja miejsc na X Festiwal Ciemnego Nieba zakończyła się - nie przyjmujemy już zgłoszeń!
Zapraszamy do udziału on-line:

30 lipca 2022 r., godz. 13:00-17:00:

Stowarzyszenie POLARIS-OPP zaprasza Cię na zaplanowane spotkanie Zoom.

Temat: Meeting z teleskopami nr 100 - prelekcje podczas X Festiwalu Ciemnego Nieba.
Czas: 30 lip 2022 13:00 Sopotnia Wielka (hybrydowo)

Dołącz do spotkania Zoom
https://us06web.zoom.us/j/89638530396?pwd=bnNHbC83TkZSMi83cjV1NVV6dHdoUT09

Identyfikator spotkania: 896 3853 0396
Kod dostępu: 981357
Wystarczy jedno stuknięcie na urządzeniu mobilnym:
+48223065342,,89638530396#,,,,*981357# Polska
+48223073488,,89638530396#,,,,*981357# Polska

Wybierz numer zgodny z Twoją lokalizacją
        +48 22 306 5342 Polska
        +48 22 307 3488 Polska
        +48 22 398 7356 Polska
Identyfikator spotkania: 896 3853 0396
Kod dostępu: 981357
Znajdź numer zgodny z Twoją lokalizacją: https://us06web.zoom.us/u/kbUvNJxcyM

"Bez względu na pogodę..."

X Festiwal Ciemnego Nieba objęty jest patronatem
Oddziału Łódzkiego Stowarzyszenia Elektryków Polskich