W dniach 12-14 sierpnia 2017r. na terenie pierwszego w Polsce obszaru redukcji zanieczyszczenia sztucznym światłem CN-001 Sopotnia Wielka, odbędzie się już piąta edycja Festiwalu Ciemnego Nieba. Po raz kolejny zapraszamy do spędzenia wieczoru i nocy pod gołym niebem z gwiazdami i przy muzyce na żywo pośrodku beskidzkiej łąki...
Tegoroczne wydanie V Festiwalu Ciemnego Nieba odbędzie się jak zwykle na otwartym polu będącym Miejscem Obserwacyjnym nr 20, skąd rozpościera się malownicza panorama jedynej w Polsce miejscowości, gdzie do celów astroturystyki wymieniono ponad 180 latarni ulicznych oraz ograniczono sztuczne światło tak, aby nie uciekało niepotrzebnie w niebo. Inicjatywę tą podjęło przed paroma laty Stowarzyszenie POLARIS-OPP będące administratorem obszaru ochrony ciemnego nieba CN-001. Z tego powodu co roku odbywa się tu jedna z największych w regionie imprez o charakterze astronomiczno-muzycznym, podczas której spotykają się nie tylko pasjonaci kosmosu i działacze na rzecz ochrony ciemnego nieba, ale i zwykli mieszkańcy miast i miejscowości, w których widok Drogi Mlecznej stał się już niestety nieosiągalny...
Ideą tego wydarzenia popularno-naukowego jest przybliżenie tematyki o otaczającym nas wszechświecie w warunkach plenerowej obserwacji nocnego nieba, która daje niezapomniane wrażenia nie tylko wizualne, ale i dźwiękowe.
Podczas obserwacji zarówno w pozycji leżącej w celu podziwiania spadających gwiazd - Perseidów, jak i teleskopowej za pomocą sprzętu optycznego, obsługiwanego tej nocy przez koordynatorów ze Stowarzyszenia POLARIS-OPP, będzie można podziwiać przeróżne obiekty począwszy od planety Jowisz i Saturn, a na mgławicach, gromadach gwiazd czy galaktykach kończąc. Odbędzie się także prezentacja gwiazdozbiorów za pomocą lasera z przytoczeniem ich mitologicznej historii, będzie można zapytać o przelot Międzynarodowej Stacji Kosmicznej ISS czy satelitów Irydium, nauczyć się rozróżniania jasności meteorów na niebie w skali magnitudo, czy też obliczania wysokości obiektów nad horyzontem w stopniach sfery niebieskiej, a to wszystko przeplatane będzie jak co roku muzyką na żywo pod gwiazdami...
Tegoroczną oprawę muzyczną V. Festiwalu Ciemnego Nieba zapewnią przede wszystkim regionalni wykonawcy skupieni w zespole pn. "Skład Niearchaiczny", specjalizujący się w samym sednie muzyki beskidzkiej, wykonywanej niegdyś przez dudziarzy czy skrzypków. Ich koncerty są jednak efektem rozszerzonego już znacznie instrumentarium, dającym wyjątkowe wrażenia dźwiękowe, a dodatkowo na potrzeby Festiwalu Ciemnego Nieba, będzie można usłyszeć mniej znane utwory wybrane specjalnie w "aranżacji astronomicznej". Znajdziemy w nich nie tylko teksty nawiązujące do gwiazd, Księżyca czy beskidzkiej nocy, ale i solowe, spokojne i pełne głębi oraz tajemniczości występy na instrumentach, których dźwięk będzie niesiony z wiatrem aż po samo, ciemne niebo tworząc tym samym niepowtarzalną atmosferę tego nietypowego, plenerowego wydarzenia...
Podczas wieczorno-nocnego koncertu tego zespołu usłyszymy więc:
skrzypce, śpiew - Marta Matuszna–Wejchenig
altówka - Stanisław Bafia
skrzypce - Piotr Szczotka
kontrabas, śpiew, piszczałki - Rafał Bałaś
i inne.
Podobnie jak w poprzednich edycjach Festiwalu nie zabraknie także naszego głównego wykonawcy muzyki ambient i elektronicznej w połączeniu z charakterystycznym już dla tego wydarzenia instrumentem - trąbką nosiącą swój dźwięk nie tylko na Miejscu Obserwacyjnym nr 20, ale i nawet słyszalną w pobliskiej Sopotni Wielkiej czy Krzyżowej. Wykonawcą tej kosmicznej muzyki jak co roku będzie Rafał Gęborek "Rafcox", tworzący niezapomnianą głębie muzyczną Festiwalów Ciemnego Nieba.
Rafał Rafcox Gęborek - muzyk, trębacz, performer, pedagog, kompozytor, producent muzyczny, animator kultury. Magister sztuki, absolwent Edukacji Artystycznej w Zakresie Sztuki Muzycznej na UJK w Kielcach, absolwent Zarządzania Kulturą na UJ. Oprócz Festiwalów Ciemnego Nieba, Rafał Gęborek występował już także podczas naszych Astroeventów przy maksimum meteorów z roju Drakonidy w trakcie pokazów organizowanych w Puławach.
W tym roku przewidziano również program zastępczy na wypadek niepogody. Jeśli niebo tego wieczoru będzie zachmurzone, impreza zostanie przeniesiona na halę sportową do Zespołu Szkół nr 4 w Sopotni Wielkiej, gdzie zupełnie jak na polu obserwacyjnym, będzie można rozłożyć koc czy karimatę i poobserwować wirtualne niebo na dużym ekranie. Do dyspozycji uczestników będzie obraz z projektora multimedialnego i specjalnego oprogramowania do symulowania pokazów astronomicznych. Za jego pomocą uczestnicy będą mogli prowadzić podobne obserwacje jak w rzeczywistości. Obrazy widoczne w programie będą nawet nieco lepsze! Oczywiście i tą wersję imprezy astronomicznej wzbogacą występy muzyków ze Składu Niearchaicznego i nie tylko.
Oprócz tego na drugi i trzeci dzień Festiwalu przygotowany został również szereg atrakcji związanych z szeroko pojętym kosmosem, jak możliwość zwiedzania kopuły Obserwatorium Astronomicznego, udział w poszukiwaniach meteorytów ćwiczebnych z możliwością zakupu okazjonalnej, własnej "gwiazdki z nieba" w postaci małych okazów meteorytu, zrobienie sobie pamiątkowych zdjęć w strojach astronautów na pokładzie jedynego w Polsce modelu wnętrza Stacji Kosmicznej ISS czy zwiedzanie makiety ochrony ciemnego nieba Sopotnia Wielka 2050.
V Festiwal Ciemnego Nieba objęty jest pełną rezerwacją miejsc poprzez zarejestrowanie swojego udziału w specjalnym formularzu, za pomocą którego będzie można wybrać rodzaj udziału w obserwacjach, przepustki na wjazd samochodem czy też wziąć udział w programie zastępczym i atrakcjach na kolejne dni!
Program V Festiwalu Ciemnego Nieba:
12 sierpnia 2017r. (sobota):
12:00 – otwarcie biura V Festiwalu Ciemnego Nieba w siedzibie Stowarzyszenia POLARIS-OPP.
18:00 – komunikat o pogodzie i publikacja informacji o wersji imprezy na stronie www.ciemneniebo.pl
19:00 – zamknięcie drogi z Sopotni Wielkiej na Krzyżowski Groń i od strony Do Dablina (Droga nieprzejezdna! Dojazd jedynie do szczytu wzgórza dla samochodów z przepustkami). Rozłożenie stanowisk obserwacyjnych w wyznaczonych punktach na Miejscu Obserwacyjnym nr 20.
20:30 – rozpoczęcie pokazów planety Jowisz przez teleskop z pokładu Mobilnego Obserwatorium TARPAN i innych teleskopów (tylko przez 30min.!)
21:00 – rozpoczęcie pokazu planety Saturn przez teleskop z pokładu TARPANA.
22:00 – laserowa prezentacja gwiazdozbiorów, prelekcja o zasadach prowadzenia pokazów nocnego nieba i zachowania naturalnej ciemności nocy.
22:30 – początek koncertu plenerowego pod gwiazdami: muzycy z zespołu "Skład Niearchaiczny" (wykonywane utwory muzyczne będą przeplatały się z prelekcjami i pokazami nieba).
23:00 – prelekcja na temat spadających gwiazd Perseidów wraz ze szkoleniem z oceny jasności w skali magnitudo.
0:00 – zakończenie obserwacji teleskopowych planety Saturn i rozpoczęcie pokazów Księżyca.
0:30 – prelekcja na temat sposobu obliczania wysokości obiektów na sferze niebieskiej z wykorzystaniem tarczy Księżyca.
1:00 – prezentacja laserowa nowych gwiazdozbiorów, które wzeszły nad horyzontem wraz z omówieniem ich mitologicznej historii.
2:00 – prelekcja na temat obserwacji Międzynarodowej Stacji Kosmicznej ISS oraz rozbłysków satelitów Irydium.
3:00 – wschód planety Wenus, pokaz teleskopowy i zakończenie obserwacji w terenie.
------
(w przypadku zachmurzenia)
18:00 – przeniesienie imprezy na halę sportową Zespołu Szkół nr 4 w Sopotni Wielkiej (punkt na mapce jako "szkoła", 80m. od siedziby POLARIS-OPP). Rozłożenie stanowisk do wirtualnych obserwacji w wyznaczonych punktach na sali z ekranem projekcyjnym (UWAGA! Prosimy nie zabierać leżaków i łóżek polowych - jedynie koce, śpiwory, karimaty i inne).
20:00 – rozpoczęcie wirtualnych pokazów planet Jowisz i Saturn za pomocą programu symulującego niebo i z projektorem multimedialnym.
21:00 – prezentacja o metodach ochrony ciemnego nieba przed zanieczyszczeniem światłem.
22:00 – prezentacja wirtualnych gwiazdozbiorów wraz z przytoczeniem ich mitologicznych historii.
22:30 – początek koncertu: muzycy z zespołu "Skład Niearchaiczny" (wykonywane utwory muzyczne będą przeplatały się z prelekcjami i wirtualnymi pokazami nieba).
23:00 – prelekcja na temat spadających gwiazd Perseidów wraz ze szkoleniem z oceny jasności w skali magnitudo.
0:00 – zachód planety Saturn i pokaz zdjęć powierzchni Księżyca.
0:30 – prelekcja na temat sposobu obliczania wysokości obiektów na sferze niebieskiej z wykorzystaniem tarczy Księżyca.
1:00 – prezentacja laserowa nowych gwiazdozbiorów, które wzeszły nad horyzontem wraz z omówieniem ich mitologicznej historii i pokazem obiektów z katalogu Messiera.
2:00 – prelekcja na temat obserwacji Międzynarodowej Stacji Kosmicznej ISS oraz rozbłysków satelitów Irydium.
3:00 – wschód planety Wenus, pokaz teleskopowy i zakończenie obserwacji wirtualnej na hali sportowej.
13 sierpnia 2017r. (niedziela):
15:00 – warsztaty poszukiwania meteorytów ćwiczebnych za pomoc detektora metali - przed siedzibą Stowarzyszenia POLARIS - OPP (po drugiej stronie ulicy).
15:15 – otwarcie zwiedzania kolekcji meteorytów ze zbiorów koordynatorskich POLARIS-OPP wraz z możliwością zakupu okazjonalnej, festiwalowej "gwiazdki z nieba" z pamiątkowym opisem, czyli małych okazów meteorytu.
18:00 – zwiedzanie grupowe wnętrza Młodzieżowej Stacji Kosmicznej YSS wraz z możliwości zrobienia sobie zdjęć w strojach astronautów i obejrzenia pamiątek po wizycie astronauty George'a D. Zamka z NASA.
14 sierpnia 2017r. (poniedziałek):
12:00 – zwiedzanie kopuły Obserwatorium Astronomicznego na dachu Zespołu Szkół nr 4 w Sopotni Wielkiej (zbiórka uczestników pod siedzibą POLARIS-OPP!).
16:00 – zwiedzanie makiety ochrony ciemnego nieba Sopotnia Wielka 2050 w wersji oprowadzania kilkunastoosobowych grup (po ok. 30min.).
22:00 – pokaz teleskopowy wieczornego nieba sprzed siedziby Stowarzyszenia POLARIS – OPP pod warunkiem sprzyjającej pogody (bezchmurne niebo - informacja telefoniczna czynna w dn. 14 sierpnia 2017r. po godz. 15:00 na nr 33 863-46-93).
1:00 – zakończenie pokazów.
UWAGA! Wszystkich uczestników wybierających się na V Festiwal Ciemnego Nieba, prosimy o zarejestrowanie się poprzez poniższy formularz:
Rejestracja zakończona! Dziękujemy za udział.
Na Festiwalu będzie także okazja dowiedzieć się nieco więcej o przeciwdziałaniu zanieczyszczeniu sztucznym światłem.
Niewiele osób zdaje sobie bowiem sprawę z tego, że oświetlenie typu LED („zimne”) lub oprawy z wypukłym kloszem może nie tylko rozświetlać nocne niebo uniemożliwiając tym samym prowadzenie obserwacji astronomicznych, ale i powodować rozwój niektórych chorób nowotworowych czy też wpływać bezpośrednio na bezpieczeństwo na drodze lub zaburzać nocne ekosystemy roślin i zwierząt! Zjawisko to zwane powszechnie na świecie jako „light pollution” jest zmorą naszych czasów i zależy tylko od decyzji jakie podejmujemy kupując lub montując urządzenia oświetleniowe. Festiwal Ciemnego Nieba ma temu zaradzić, aby rosła świadomość problemu zanieczyszczenia sztucznym światłem w polskim społeczeństwie. Uczestnicy Festiwalu będą mogli zasięgnąć bezpłatnej porady specjalistów w zakresie prawidłowego oświetlenia przyjaznego nocnemu środowisku, pobrać ulotki z prawidłowymi i nieprawidłowymi typami oświetlenia, a nawet otrzymać pomoc w opracowaniu pisma w sprawie interwencji o uciążliwą lampę w ich otoczeniu. Sopotnia Wielka jest jednym z najlepszych tego typu przykładów w naszym kraju, gdzie powstał pierwszy w Polsce obszar ochrony ciemnego nieba we współpracy organizacji pozarządowych z Gminą Jeleśnia.
Kulminacyjnym wydarzeniem V Festiwalu Ciemnego Nieba, będzie obserwacja astronomiczna dla szerokiego grona odbiorców, poświęcona teleskopowym obiektom głębokiego kosmosu jak i wizualne obserwacje spadających gwiazd, czyli meteorów z roju Perseidy przy "kosmicznej muzyce" na żywo. Do dyspozycji uczestników będą m.in. Mobilne Obserwatorium, teleskopy, lornetki, a nawet stanowiska do obserwacji w pozycji leżącej w postaci łóżek polowych (tylko dla członków Programu Ciemne Niebo - Polska!). Można także zabrać własne leżaki lub karimaty oraz koniecznie ciepłą odzież i latarki tylko ze światłem czerwonym, które mniej podrażnia nasze oczy w ciemności. Warto pamiętać, że osoby używające światła białego lub lamp błyskowych w aparatach podczas Festiwalu, będą musiały się liczyć nie tylko z wysoką opłatą za ich używanie (zobacz wykaz opłat dodatkowych), ale i mogą zostać usunięte z wydarzenia z uwagi na specyficzny charakter tejże imprezy popularno-naukowej!
Informujemy również, iż osoby przyjeżdżające na V Festiwal Ciemnego Nieba mogą skorzystać z bezpłatnego zakwaterowania w ośrodku ASTROTURYSTYKI w Sopotni Wielkiej prowadzonym przez Stowarzyszenie POLARIS-OPP, pod warunkiem wysłania zgłoszenia i zakwalifikowania do wsparcia udziału.
Zapraszamy do wspólnych obserwacji i ochrony ciemnego nieba!